Myślenie systemowe a szkolenia. Sojusz rozwojowy.

Sojusz a koalicja

W myśleniu systemowym mówimy o dwóch sposobach budowania relacji: sojuszu i koalicji. Sojusz jest porozumieniem „w sprawie” – na przykład ojca i matki „w sprawie” wychowania dzieci. Koalicja jest porozumieniem „przeciwko”: córka z matką przeciwko ojcu.

Sojusz zwykle koncentruje się na zadaniu do wykonania (może ono trwać latami), koalicja powstaje w poczuciu zagrożenia. Oba sposoby owocują powstaniem więzi. Pierwsza z nich może się osłabić po wykonaniu zadania, druga po ustaniu zagrożenia.

Na ogół stworzenie sojuszu jest trudniejsze – wymaga wyższych kompetencji społecznych a co za tym rozwoju osobistego. Do stworzenia koalicji w zasadzie potrzebny jest tylko wspólny wróg.

Sojusz z grupą szkoleniową

Szkolenia prowadzone metodami aktywnymi osiągają największą skuteczność gdy trenerowi uda się zawrzeć z grupą sojusz rozwojowy: sojusz w sprawie rozwoju uczestników szkolenia. Moze to być zarówno rozwój zawodowy jak i rozwój osobisty. Aby to się wydarzyło, obie strony – trener i grupa muszą dołożyć starań popracować nad stworzeniem relacji, w której możliwy jest rozwój uczestników szkolenia.

Cechy dobrego sojuszu rozwojowego:

• Panuje w nim zaufanie: trenera i grupy, a także uczestników szkolenia między sobą
• Nie występują blokady komunikacyjne: temat tabu, podwójna komunikacja, lęk przed wypowiedziami, nadaktywność komunikacyjna pojedynczych uczestników
• Grupa i trener wspierają aktywność i eksperymentowanie z nowymi zachowaniami a nie bierność i wycofanie
• Uczestnicy grupy posiadają zdolność do konstruktywnego regulowania emocji związanych z rozwojem i uczestniczeniem w grupie: mają możliwość wyrażania i reflektowania własnych stanów emocjonalnych, nie podejmują działań typu acting – out (wyrażanie emocji poprzez „robienie” różnych rzeczy: od ciągłego szeptania na zajęciach po mocne odreagowanie na przykład za pomocą używek) i drop – out (wypadanie z zajęć).
• Grupa akceptuje trenera jako autorytet i eksperta od organizowania sytuacji edukacyjnej, ten natomiast wspiera samodzielność w podejmowaniu decyzji i dojrzałą postawę odnośnie zdobywania kompetencji przez uczestników grupy.
• Lęk przed oceną nie blokuje podejmowania aktywności zarówno przez trenera jak i grupę.

Kompetencje trenera

Dla zbudowania sojuszu rozwojowego trener musi potrafić:

• Budować relację współzależności, w której potrafi być zarówno autorytetem, jak i osobą zależną od grupy
• Kontenerować i nie reagować agresywnie na zachowania objawowe grupy
• Stawiać granice uczestnikom, jednocześnie wyznaczając bezpieczne ramy dla budowanego przez siebie doświadczenia
• Otwarcie komunikować się z grupą
• Dobierać narzędzia pracy adekwatne do etapu procesu grupowego
• Konstruować ćwiczenia w taki sposób, by ich uczestnicy mogli się w nich sami czegoś nauczyć.

Aby spełnić powyższe punkty warto, aby trener inwestował w swój udział w szkoleniach z rozwoju osobistego. Osoby zainteresowane rozwojem osbistym jako trenera zapraszamy na zajęcia Szkoły Trenerów STER w Krakowie.

Autor: Tomasz Wojciechowski